O żurku
Żurek to jedna z najbardziej charakterystycznych zup kuchni polskiej, ceniona za swój wyrazisty, lekko kwaśny smak. Tradycyjnie przygotowywana na zakwasie z mąki żytniej, który fermentuje przez kilka dni, nadając zupie charakterystyczny aromat i smak.
Tradycyjny żurek wymaga czasu i przygotowania zakwasu z wyprzedzeniem, co może być wyzwaniem dla osób o napięty grafik. Dlatego przygotowaliśmy przepis na szybką wersję żurku, którą możesz przygotować w mniej niż godzinę, nie rezygnując z bogatego smaku i aromatu!
Historia żurku
Żurek ma długą historię w polskiej kuchni, sięgającą czasów średniowiecza. Był popularny wśród chłopów jako tania i sycąca potrawa, która mogła zaspokoić głód po ciężkiej pracy na roli. Nazwa "żur" lub "żurek" pochodzi prawdopodobnie od starogermańskiego słowa "sur", oznaczającego "kwaśny".
Z czasem żurek zyskał uznanie wszystkich warstw społecznych i stał się jednym z kulinarnych symboli Polski. Jest szczególnie związany z tradycjami wielkanocnymi - w wielu regionach Polski żurek podawany jest jako pierwsze danie podczas śniadania wielkanocnego.
Składniki (4 porcje)
- 500 ml gotowego zakwasu żytniego (dostępny w większości sklepów spożywczych)
- 1,5 litra bulionu drobiowego lub warzywnego
- 200 g białej kiełbasy surowej
- 150 g wędzonego boczku, pokrojonego w kostkę
- 2 średnie cebule, posiekane
- 2 ząbki czosnku, posiekane
- 4 średnie ziemniaki, obrane i pokrojone w kostkę
- 4 jajka
- 2 liście laurowe
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 1 łyżka majeranku
- 2 łyżki śmietany 18%
- 2 łyżki mąki pszennej
- 3 łyżki startego chrzanu (świeżego lub ze słoika)
- Sól i pieprz do smaku
- 1 łyżka oleju do smażenia
Przygotowanie
- W dużym garnku rozgrzej olej i zrumień na nim boczek. Dodaj posiekaną cebulę i smaż do momentu, aż stanie się szklista. Dodaj czosnek i smaż jeszcze przez 30 sekund.
- Dodaj pokrojoną białą kiełbasę i smaż przez 2-3 minuty do lekkiego zarumienienia.
- Wlej bulion, dodaj liście laurowe, ziele angielskie i pokrojone ziemniaki. Doprowadź do wrzenia, zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem przez około 15 minut, aż ziemniaki będą miękkie.
- W międzyczasie ugotuj jajka na twardo (około 8-9 minut w gotującej się wodzie), a następnie ostudź je w zimnej wodzie, obierz i przekrój na połowy.
- Gdy ziemniaki są miękkie, dodaj zakwas żytni do garnka, mieszając powoli. Gotuj na małym ogniu przez kolejne 5 minut.
- W małej misce wymieszaj śmietanę z mąką na gładką masę. Dodaj kilka łyżek gorącej zupy do mieszanki śmietany i dokładnie wymieszaj, aby zapobiec powstaniu grudek. Następnie wlej całość z powrotem do garnka, stale mieszając.
- Dodaj majeranek i chrzan. Gotuj jeszcze przez 3-4 minuty, aż zupa lekko zgęstnieje. Dopraw solą i pieprzem do smaku.
Podawanie
Żurek tradycyjnie podaje się gorący, z połówkami jajek ugotowanych na twardo. Możesz również dodać plasterki białej kiełbasy lub pokrojony w kostkę wędzony boczek na wierzch.
W niektórych regionach Polski żurek podaje się w wydrążonym bochenku chleba, co stanowi nie tylko atrakcyjny sposób podania, ale także pozwala na zjedzenie nasiąkniętego zupą chleba po zakończeniu posiłku.
Do żurku doskonale pasuje również świeży chleb na zakwasie, który można maczać w aromatycznej zupie.
Wskazówki:
- Jeśli nie możesz znaleźć gotowego zakwasu żytniego, możesz użyć koncentratu żurku, który jest dostępny w wielu sklepach spożywczych.
- Dla wzmocnienia smaku możesz dodać suszone grzyby (namoczone wcześniej w wodzie) do bulionu.
- Jeśli lubisz bardziej kremową konsystencję, możesz zwiększyć ilość śmietany.
- Chrzan dodaje żurkowi pikantności - dostosuj jego ilość do własnych preferencji smakowych.
- Żurek doskonale smakuje również następnego dnia, gdy smaki się przegryzą.
Warianty regionalne
Żurek ma wiele wariantów regionalnych w Polsce:
- Żurek śląski - często podawany z ziemniakami zamiast w chlebie, z większą ilością kiełbasy i boczku
- Żurek małopolski - zwykle bardziej kwaśny, często z dodatkiem czosnku i ziemniaków
- Żurek wielkopolski - podawany często z suszonymi grzybami i większą ilością warzyw
- Żurek kujawski - przygotowywany z dodatkiem kwaśnej śmietany i często podawany z gotowaną białą kiełbasą
Niezależnie od regionalnych różnic, żurek zawsze jest rozgrzewający, sycący i doskonale sprawdza się jako rozgrzewający posiłek w chłodne dni.
